Pianista
Francja, Niemcy, Polska, Wielka Brytania 2002 / aktorski / 148’
Epicka opowieść filmowa rekonstruująca wojenne losy Władysława Szpilmana – wybitnego polskiego pianisty żydowskiego pochodzenia. Na tle newralgicznych momentów II wojny światowej widz przekonuje się na czym polegała ludobójcza zbrodnia Holocaustu dokonana przez Niemców na Żydach. Tytułowemu bohaterowi filmu, dzięki niesamowitym zbiegom okoliczności, udaje się ocalić życie.
Pianista to historia Władysława Szpilmana, znakomitego pianisty i kompozytora. Rozpoczyna się we wrześniu 1939 roku, gdy w Polskim Radiu 28-letni Szpilman gra pod bombami nokturn cis-moll Chopina. Po wkroczeniu do Warszawy Niemcy wprowadzają restrykcje wobec ludności żydowskiej. Szpilman z rodziną: rodzicami, dwiema siostrami i bratem, przeżywają pasmo upokorzeń. Pozbawieni środków do życia, wyprzedają obrazy, srebro, meble, a w końcu i największy skarb artysty: fortepian. Ekranowy Władysław Szpilman stawia czoło kolejnym przeciwnościom okupacyjnego terroru i dzięki pomocy ludzi dobrej woli oraz niesamowitym zbiegom okoliczności ocala życie. Wizja wojny ukazana w „Pianiście” pokazuje jak bardzo nieludzkie były to czasy.
Nagrody
Materiały dydaktyczne
Wątki z prelekcji
Holokaust w literaturze i filmie
Pojęcia kluczowe
Powiązanie z podstawą programową
Treści nauczania i wymagania szczegółowe podstawy programowej z historii dla LO, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia:
XLIX. Niemiecka polityka eksterminacji.
Zakres podstawowy
Uczeń:
- przedstawia ideologiczne podstawy eksterminacji Żydów oraz innych grup etnicznych i społecznych, prowadzonej przez Niemcy hitlerowskie;
- charakteryzuje etapy eksterminacji Żydów (dyskryminacja, stygmatyzacja, izolacja, zagłada);
- rozpoznaje główne miejsca eksterminacji Żydów polskich i europejskich oraz innych grup etnicznych i społecznych na terenie Polski i Europy Środkowo-Wschodniej (w tym: Auschwitz-Birkenau, Treblinka, Sobibór, Babi Jar);
- opisuje postawy ludności żydowskiej wobec Holokaustu, z uwzględnieniem powstania w getcie warszawskim;
- charakteryzuje postawy społeczeństwa polskiego i społeczności międzynarodowej wobec Holokaustu, z uwzględnieniem „Sprawiedliwych”, na przykładzie Ireny Sendlerowej, Antoniny i Jana Żabińskich oraz rodziny Ulmów.
Zakres rozszerzony
Uczeń:
- rozróżnia terminologię stosowaną w nauce na określenie niemieckiej polityki eksterminacyjnej w okresie II wojny światowej (m.in. Holokaust, Szoa, Porajmos);
- wyjaśnia religijne, kulturowe i polityczne korzenie rasizmu i antysemityzmu;
- przedstawia rasistowską i antysemicką politykę Niemiec hitlerowskich przed II wojną światową;
- przedstawia i omawia działania rządu Rzeczypospolitej Polskiej wobec tragedii Zagłady, z uwzględnieniem misji Jana Karskiego i roli „Żegoty”.